Kuyeza Mimba - Zomwe Muyenera Kuyembekezera

ndi Jennifer Shakeel

Zabwino zonse kuti muli ndi pakati! Miyezi isanu ndi inayi yotsatira ikhala yosangalatsa kwambiri kwa inu. Ndikukhulupirira kuti mwamva nkhani kuchokera kwa anthu ena omwe mumawadziwa za kunenepa, zilakolako ndi matenda am'mawa. Zomwe palibe amene angakuuzeni za mayeso onse omwe dokotala akufuna kukuchitirani mukakhala ndi pakati. Mukawamva akulankhula za mayeso koyamba ndi, "N'chifukwa chiyani ndikufuna kuti izi zichitike?" Kenako amayankha funsolo ndi malingaliro anu ngati adzaza ndi chidziwitso ndi nkhawa. Cholinga sikukudetsa nkhawa kapena kukukhumudwitsani. Kuti muchepetse nkhawayi, ndikupita ku mayeso omwe amapezeka kwambiri ndikukuuzani zomwe muyenera kuyembekezera kuti mukhale okonzeka pamene dokotala ayamba kuyankhula za iwo.

Njira yabwino yowonera mayeso osiyanasiyana ndikudutsa mu trimester iliyonse, kuti musamangodziwa zomwe mayesowo ali koma kudziwa nthawi yoyenera kuwayembekezera. Mu trimester yoyamba, kuyezetsa kumakhala kophatikiza kuyezetsa magazi ndi ultrasound ya fetal. Cholinga cha kuwunika kwakukulu ndikuwunika kuopsa kwa zilema zina zakubadwa. Mayesero otsatirawa amachitidwa m’masabata 12 oyambirira:

• Kuyeza kwa ultrasound kwa fetal nuchal translucency (NT) - Nuchal translucency screening amagwiritsa ntchito kuyesa kwa ultrasound kuti ayang'ane malo omwe ali kumbuyo kwa khosi la fetal kuti awonjezere madzi kapena kukhuthala.
• Kuyeza kwa seramu (magazi) awiri a amayi - Kuyeza magazi kumayesa zinthu ziwiri zomwe zimapezeka m'magazi a amayi onse oyembekezera:
  • Kuyeza kwa mapuloteni a plasma (PAPP-A) - mapuloteni opangidwa ndi placenta kumayambiriro kwa mimba. Miyezo yachilendo imalumikizidwa ndi chiwopsezo chowonjezereka cha kusakhazikika kwa chromosome.
  • Chorionic gonadotropin yaumunthu (hCG) - timadzi timene timapangidwa ndi placenta kumayambiriro kwa mimba. Miyezo yachilendo imalumikizidwa ndi chiwopsezo chowonjezereka cha kusakhazikika kwa chromosome.
    Kutengera ndi zotsatira za mayesowo kuyezetsa kwina kungachitike, kuphatikiza upangiri wa chibadwa. Ndikhoza kukuuzani kuti ngakhale mayesero atabwerera mwakale adokotala anu akhoza kukutumizani kuti mufufuze majini pazifukwa zina monga msinkhu wanu kapena mafuko anu.
  • Mkati mwa trimester yachiwiri pali zoyezetsa zambiri zomwe zimachitika kuphatikizapo kuyeza magazi ambiri. Kuyeza magazi kumeneku kumatchedwa multiple marker ndipo amachitidwa kuti awone ngati pali chiopsezo cha chibadwa chilichonse kapena chilema chobadwa. Kuyezetsa magazi kumachitika pakati pa sabata la 15 ndi 20 la mimba, ndipo nthawi yabwino kwambiri imakhala sabata la 16 - 18. Zolemba zambiri zikuphatikizapo:
  •  Alpha-fetoprotein screening (AFP) - kuyezetsa magazi komwe kumayesa kuchuluka kwa alpha-fetoprotein m'magazi a amayi panthawi yapakati. AFP ndi puloteni yomwe nthawi zambiri imapangidwa ndi chiwindi cha fetal ndipo imapezeka m'madzi ozungulira mwana wosabadwayo (amniotic fluid), ndipo imawoloka thumba lachiberekero kulowa m'magazi a mayi. Kuyezetsa magazi kwa AFP kumatchedwanso MSAFP (maternal serum AFP).
  • Miyezo yachilendo ya AFP ikhoza kuwonetsa zotsatirazi:
    • Open neural tube defects (ONTD) monga spina bifida
    • Matenda a Down
    • zovuta zina za chromosomal
    • kuwonongeka kwa khoma la m'mimba mwa mwana wosabadwayo
    • mapasa - oposa mwana mmodzi akupanga mapuloteni
    • tsiku losawerengeka bwino, chifukwa milingo imasiyanasiyana nthawi yonse yapakati
    • hCG - hormone ya chorionic gonadotropin yaumunthu (hormone yopangidwa ndi placenta)
    • estriol - mahomoni opangidwa ndi placenta
    • inhibin - mahomoni opangidwa ndi placenta

Mvetsetsani kuti zowunikira zingapo si zida zowunikira, zomwe zikutanthauza kuti sizolondola 100%. Cholinga cha mayeserowa ndi kudziwa ngati mukufunikira kuyezetsa kwina pamene muli ndi pakati. Mukaphatikiza trimester yoyamba ndi kuyezetsa kwa trimester yachiwiri pali kuthekera kwakukulu kwa madokotala kuti athe kuzindikira vuto lililonse ndi mwanayo.

Palinso mayeso ena omwe amachitidwa mu trimester yanu yachiwiri ngati mukufuna kuti achite. Chimodzi mwa izo ndi amniocentesis. Awa ndi mayeso pomwe amayesa kachulukidwe kakang'ono kwambiri ka amniotic fluid mozungulira mwana wosabadwayo. Amachita izi polowetsa singano yayitali yopyapyala kudzera pamimba mwako m'thumba la amniotic. Palinso mayeso a CVS, omwe ndi chorionic villus sampling. Kuyezetsa kumeneku nakonso kumakhala kosankha ndipo kumaphatikizapo kutenga chitsanzo cha minofu ina ya placenta.

Mayeso omwe amayi onse oyembekezera amakhala nawo, kaya ndinu a mwana, kapena mayi wachikulire, ndiye kuyesa kulolera kwa glucose, komwe kumachitika pa sabata la 24 - 28 la mimba. Ngati pali kuchuluka kwa glucose m'magazi mosadziwika bwino, izi zitha kukhala chizindikiro cha matenda ashuga a gestational. Mudzakhalanso ndi chikhalidwe cha Gulu B Strep. Uyu ndi bakiteriya yemwe amapezeka kumaliseche ndipo pafupifupi 25% mwa amayi onse amakhala ndi kachilomboka. Ngakhale kuti sichimayambitsa vuto kwa mayi, ikhoza kupha mwanayo. Izi zikutanthauza kuti ngati mutayezetsa kuti muli ndi HIV mudzapatsidwa mankhwala opha maantibayotiki kuyambira nthawi yoberekera mpaka mwana atabadwa.

Sindinabise ma ultrasound chifukwa aliyense amadziwa za ma ultrasound ndipo ndi osangalatsa komanso osangalatsa!

Wambiri
Jennifer Shakeel ndi wolemba komanso namwino wakale wazaka zopitilira 12 zakuchipatala. Monga mayi wa ana awiri odabwitsa ndi mmodzi ali panjira, ndabwera kudzagawana nanu zomwe ndaphunzira zokhudza kulera ndi chisangalalo ndi kusintha komwe kumachitika pa nthawi ya mimba. Pamodzi tikhoza kuseka ndi kulira ndi kusangalala kuti ndife amayi!

Palibe gawo la nkhaniyi lomwe lingathe kukopera kapena kusindikizidwanso mwanjira ina iliyonse popanda chilolezo cha More4Kids Inc © 2009 All Rights Reserved